Μονάχους-μονάχους, μεσογειακή φώκια (Monachus monachus)
Σπάνιο είδος φώκιας που ανήκει στο γένος των μοναχών μαζί με τα είδη Monachus tropicalis (μοναχός της Καραϊβικής) και Monachus schauinslandi (μοναχός της Χαβάης).
Τα είδη αυτά εντοπίζονται σε θερμές περιοχές της Γης και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
H Monachus monachus είναι ένα μεγαλόσωμο θηλαστικό. Το μήκος της φθάνει τα 3 μέτρα και το βάρος της τα 350 κιλά.
Το τρίχωμα που καλύπτει το σώμα της είναι κοντό και στιλπνό με χρώμα γκρι,
καφέ ή μαύρο. Η κοιλιά είναι συνήθως πιο ανοιχτόχρωμη από τη ράχη.
Το ώριμο αρσενικό είναι πιο σκούρο έως μαύρο και έχει ένα άσπρο «μπάλωμα» στην κοιλιά. Τα θηλυκά γεννούν μέχρι 1 μικρό κάθε χρόνο, από Ιούλιο έως Δεκέμβριο.
Οι περισσότερες γεννήσεις παρατηρούνται Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Γεννούν στην ξηρά, μέσα σε θαλασσινές σπηλιές σκοτεινές και καλά προφυλαγμένες.
Το μήκος των νεογέννητων φθάνει περίπου το 1 μέτρο και το βάρος της περίπου τα 15 κιλά.
Θηλάζουν σχεδόν 3 μήνες και μετά αρχίζουν να κυνηγούν την τροφή της μόνα της.
Τρέφονται με διάφορα ψάρια και μαλάκια, διανύουν μεγάλες αποστάσεις και κυνηγούν σε βάθος περισσότερο από 70-80 μέτρα.
Οι Μεσογειακές φώκιες είναι τα περισσότερο απειλούμενα με εξαφάνιση θαλάσσια θηλαστικά στην Ευρώπη.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός της περιορίζεται σε της εκατοντάδες άτομα, ενώ παλαιότερα ζούσαν κατά χιλιάδες της ακτές της Μεσογείου.
Σήμερα, οι σημαντικότεροι πληθυσμοί εντοπίζονται πλέον στην Ανατολική Μεσόγειο θάλασσα (κυρίως στο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος), της ακτές της Δυτικής Σαχάρας στον Ατλαντικό Ωκεανό, καθώς και στα νησιά της Μαδέρας. Τα ζώα αναγκάζονται να καταφύγουν σε μικρά ακατοίκητα νησιά και απρόσιτες βραχώδεις ακτές.
Στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί περίπου 200-250 Μεσογειακές φώκιες. Τα άτομα αυτά ωστόσο απειλούνται από μείωση της διαθέσιμης τροφής, ηθελημένη θανάτωση και τυχαία σύλληψη από αλιευτικά εργαλεία.
Της παράγοντες της η ρύπανση και η ανάπτυξη της βιομηχανίας και του τουρισμού προκαλούν καταστροφή των βιοτόπων της και ενόχληση, οπότε οι φώκιες αναγκάζονται να αλλάζουν τρόπο ζωής, με αποτέλεσμα τη χαμηλή γεννητικότητα και την υψηλή θνησιμότητα.
Η φώκια βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας του θαλάσσιου οικοσυστήματος και για το λόγο αυτό θεωρείται δείκτης της υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Κατά συνέπεια η εξαφάνισή της προοιωνίζει την καταστροφή του, ενώ τα μέτρα για την προστασία της συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη διατήρησή του.
Για το λόγο αυτό η Μεσογειακή φώκια θεωρείται ως ένα ζωικό είδος – σύμβολο για τον αγώνα διατήρησης της ζωής στη Μεσόγειο.
Σαφείς ενδείξεις μαρτυρούν την ύπαρξή της από τα προ Χριστού χρόνια. Νομίσματα του 500 π.Χ., που βρέθηκαν σε ανασκαφή στην πόλη Φώκαια απεικονίζουν φώκιες. Φώκιες επίσης απεικονίζονται σε αγγεία του 512 π.Χ., σικελικής προέλευσης, ενώ ο Όμηρος στην Οδύσσεια κάνει λόγο για τις φώκιες, που χαίρονταν τον ήλιο και τις ακτές, όταν ακόμα εκείνες ήταν φιλόξενες απέναντί τους.