Κυναίλουρος ή τσιτάχ ή Γατόπαρδος (Acinonyx jubatus)
Θηλαστικό της οικογένειας των αιλουροειδών, της τάξης των σαρκοφάγων. Η επιστημονική ονομασία του είναι Αcinonyx jubatus.
Ο κ. έχει στικτό δέρμα, όπως η λεοπάρδαλη, μικρό στρογγυλό κεφάλι και τριάντα δόντια. Το τρίχωμά του είναι γκρίζο, ενώ τα στίγματα είναι μαύρα, στρογγυλού ή ωοειδούς σχήματος. Η ουρά του, λεπτή και μακριά, σημαδεύεται στο τέλος από 4-6 μαύρους δακτυλίους –χαρακτηριστικούς για το κάθε άτομο– και απολήγει σε λευκή θαμνώδη τούφα.
Τα ενήλικα άτομα έχουν μήκος σώματος 120-150 εκ., χωρίς την ουρά, η οποία μπορεί να φτάσει τα 80 εκ. Ο κ. δεν παρουσιάζει έντονο φυλετικό διμορφισμό, με το αρσενικό να είναι λίγο μεγαλύτερο από το θηλυκό. Ο κ.
εμφανίζει ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά των κυνοειδών.
Με τον σκύλο μοιάζει στο πεπιεσμένο σχήμα των κυνόδοντων, τη θέση κατά το τρέξιμο και το μήκος των ποδιών, τα οποία είναι εφοδιασμένα με γαμψά νύχια που πάντοτε προεξέχουν. Άλλο κοινό γνώρισμα είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας, γι’ αυτό άλλωστε μπορεί να εξημερωθεί εύκολα.

Η αναπαραγωγή λαμβάνει χώρα σε όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ ακολουθεί μία περίοδος κύησης 90-95 ημερών. Ο αριθμός των μικρών μπορεί να φτάσει τα οκτώ, αλλά συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 3 και 5. Ο απογαλακτισμός πραγματοποιείται στους 3-6 μήνες ζωής, ωστόσο τα μικρά παραμένουν με τη μητέρα τους μέχρι την ηλικία των 13-20 μηνών, διάστημα στο οποίο μαθαίνουν να κυνηγούν.

Το είδος αυτό –του οποίου το δέρμα είναι περιζήτητο– περιλαμβάνει διάφορα υποείδη, μερικά ασιατικά και άλλα αφρικανικά. Ζει στις θερμές και ξηρές περιοχές της Αφρικής και της Ασίας, στις σαβάνες και στις ανοιχτές πεδιάδες, όπου επιτίθεται κυρίως σε γαζέλες και αντιλόπες. Λόγω του κυνηγετικού ενστίκτου και της ταχύτητάς του –η οποία είναι η μεγαλύτερη από όλα τα θηλαστικά και φτάνει, για μικρές διαδρομές τα 110 χλμ. την ώρα– από τους αρχαίους χρόνους ο κ. χρησιμοποιήθηκε συχνά για το κυνήγι, στην Αίγυπτο, στην Περσία, στις Ινδίες και στην Κίνα· για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιήθηκε κατά τον Μεσαίωνα και σε κάποιες ευρωπαϊκές βασιλικές Αυλές.
Σήμερα ο κ. ανήκει στα απειλούμενα με εξαφάνιση ζώα. O κυναίλουρος, αιλουροειδές της Ασίας και της Αφρικής, είναι το ταχύτερο θηλαστικό.