Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)
Κοινή ονομασία για τα σαρκοφάγα πελματοβάμονα ζώα που αποτελούν την οικογένεια των αρκτιδών. Το σώμα τους είναι ογκώδες, μπορεί να έχει μήκος από 1,40 έως 3 μ. και καλύπτεται από μακρύ και πυκνό, αλλά αδρό τρίχωμα. To κεφάλι τους είναι κατά κανόνα πλατύ μεταξύ των ματιών και των αφτιών· το ρύγχος τους είναι πεπλατυσμένο στο άκρο του· τα μάτια τους και τα πτερύγια των αφτιών είναι συνήθως μικρά. Έχουν 40-42 δόντια και ιδιαίτερη ανάπτυξη εμφανίζουν οι κυνόδοντες και οι
γομφίοι. Τα πόδια τους είναι ισχυρά και καταλήγουν σε πέντε δάχτυλα οπλισμένα με καμπυλωτά νύχια· η ουρά τους είναι κοντή.
Οι α. κοιμούνται τον περισσότερο καιρό της ζωής τους, ιδίως κατά τον χειμώνα, οπότε δύσκολα βρίσκουν τροφή· πέφτουν δηλαδή σε χειμερία νάρκη.
Hel. malayanus

Melursus ursinus

Tremarctos ornatus

Ursus americanus

Ursus arctos

Ursus maritimus

Ursus tibetanus

Panda

Στο διάστημα αυτό τρέφονται από το εναποθηκευμένο λίπος τους. Στις αρχές της άνοιξης αφυπνίζονται και ξαναρχίζουν κανονικά τη ζωή τους· είναι όμως δυνατόν να ξυπνήσουν και κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης, όταν αντιληφθούν θόρυβο ή κίνδυνο.
Τα μικρά, που γεννιούνται συνήθως τον χειμώνα, θηλάζουν για 4-5 μήνες και στο διάστημα αυτό οι γονείς τους τα φροντίζουν με μεγάλη προσοχή, γιατί δεν είναι ακόμα σε θέση να τους ακολουθούν έξω από τη φωλιά· στη μέγιστη ανάπτυξή τους φτάνουν σε ηλικία 4-5 ετών· οι α. ζουν περισσότερα από 50 χρόνια.
Η οικογένεια των αρκτιδών περιλαμβάνει επτάγένη, από τα είδη των οποίων γνωστότερα είναι: η α. η μακρόχειλη που ζει στην Ινδία και τη Σρι Λάνκα, είναι μαύρη με μια λευκή κηλίδα στο μέσο του στήθους και έχει λευκό ρύγχος· η α. η θιβετιανή που ζει στην κεντρική, νότια και ανατολική Ασία μέχρι την Ιαπωνία και την Ταϊβάν και έχει τρίχωμα με λευκή κηλίδα σχήματος V στο στήθος· η α. η καρκινοφάγα που ζει στη Νότια Αμερική, έχει μαύρο τρίχωμα με κιτρινωπούς δακτυλίους γύρω στα μάτια και γι’ αυτό τη λένε και αρκούδα με γυαλιά· η α. η αμερικανική ή μπαριμπάλ που είναι ευρύτατα διαδεδομένη στη Βόρεια Αμερική και το χρώμα της ποικίλλει από το μαύρο έως το καστανοκόκκινο.
Η α. η κοινή έχει τρίχωμα καστανόμαυρο ή κιτρινωπό προς το γκρίζο· άλλοτε ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στις ορεινές περιοχές της Ευρώπης, σήμερα ζει μόνο στη Σκανδιναβία, τα Πυρηναία, τα Καρπάθια, τη Σιβηρία, τα Ιμαλάια, τη Μικρά Ασία και σε μικρό αριθμό στις Άλπεις, όπου οι πληθυσμοί της προστατεύονται από ειδικές νομοθετικές διατάξεις.
Σε μικρό αριθμό ζει ακόμα και στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στα ορεινά δάση της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Η άσπρη αρκούδα, άρκτος η πολική, έχει λευκό τρίχωμα, η μύτη της και μια στενή ζώνη γύρω από τα μάτια της έχουν χρώμα μαύρο, το μήκος της μπορεί να φτάνει τα 2,80 μ. και το βάρος της τα 800 κιλά ζει στις βορειότατες περιοχές της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής κυρίως ως υδρόβιο ζώο· κολυμπά και καταδύεται θαυμάσια και σε αυτό την υποβοηθά το πυκνό τρίχωμα που καλύπτει τα άκρα της.
Τρέφεται με φώκιες, τις οποίες πιάνει όταν αναδύονται για να αναπνεύσουν, και το καλοκαίρι με ταράνδους και αλεπούδες, όταν εισχωρεί στο εσωτερικό όμως, τρώει ρίζες και σπόρους· δεν κατεβαίνει νοτιότερα από τον 55ο παράλληλο και δεν εξημερώνεται.

Οι γίγαντες της οικογένειας των αρκτιδών είναι η γκρίζα α. γκρίτζλι της Βόρειας Αμερικής, που μπορεί να φτάσει τα 3 μ. σε μήκος, και η α. της Αλάσκα κόντιακ, που ξεπερνά τα 3 μ. και έχει βάρος έναν τόνο. Τεράστια ήταν η άρκτος των σπηλαίων, είδος που έχει εκλείψει, σύγχρονο του παλαιολιθικού ανθρώπου. Από τους σκελετούς που βρέθηκαν στην Ευρώπη και τα σχέδια που έχουν χαράξει οι προϊστορικοί άνθρωποι αποκαλύπτεται πως η α. αυτή είχε διαστάσεις μεγαλύτερες από τα είδη που ζουν σήμερα, καθώς και ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά, όπως μεγαλύτερη ανάπτυξη του μπροστινού μέρους του σώματος, ρύγχος πεπλατυσμένο και μέτωπο που προεξέχει. Τα κυριότερα είδη αρκούδας που ζουν σήμερα:
1) Κόντιακ ή αρκούδα της Αλάσκα, που είναι η μεγαλύτερη. Το μήκος της υπερβαίνει τα 3 μ. και το βάρος της μπορεί να φτάσει τον έναν τόνο.
2) Μπαριμπάλ ή αμερικανική αρκούδα.
3) Άρκτος η φαιά ή γκρίτζλι.
4) Άρκτος η μακρόχειλη.
5) Άρκτος η κοινή.
6) Αρκούδα του Θιβέτ.
7) Αρκούδα της Μαλαισίας.

1. Κόντιακ ή αρκούδα της Αλάσκας· 2. Ursus americanus (μπαριμπάλ)· 3. Melursus ursinus· 4. Ursus arctοs· 5. Selenarctos thibetanus· 6. Helarctos malayanus· 7. Themarctos ornatus.
Helarctos malayanus

Melursus ursinus

Tremarctos ornatus

Ursus americanus


Ursus arctos

Ursus maritimus

Ursus tibetanus

Panda