Γένος τρωκτικών της οικογένειας των σκιουριδών. Περιλαμβάνει 5 είδη, ιθαγενή της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, τα οποία βγάζουν προειδοποιητικές τσιριχτές κραυγές, που θυμίζουν το γάβγισμα σκύλου.
Έχουν εύρωστο σώμα, μήκους 30-40 εκ. μαζί με την κοντή ουρά, και κοντά πόδια. Το κεφάλι τους μοιάζει με του σκίουρου, ενώ η γενική τους εμφάνιση θυμίζει τη μαρμότα. Είναι ημερόβια τρωκτικά και τρέφονται κυρίως με φυτικές ουσίες, φύλλα, βλαστούς και
σπόρους.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο κ. δεν χρειάζεται να πίνει νερό, καθώς προσλαμβάνει όλη την ποσότητα που χρειάζεται από την τροφή του. Οι κ. σκάβουν στο έδαφος βαθιές υπόγειες φωλιές, τις οποίες σκεπάζουν από πάνω με χώμα και διάφορα φυτικά ή άλλα υλικά. Πρόκειται για γονιμότατα ζώα με έκδηλες κοινωνικές τάσεις, γι’ αυτό και σχηματίζουν πολυπληθείς αποικίες, τα μέλη των οποίων υπερασπίζονται δυναμικά την περιοχή τους.
Τα τρωκτικά αυτά άλλοτε αφθονούσαν στους απέραντους λειμώνες των ΗΠΑ, αλλά κυνηγήθηκαν ανελέητα από τον άνθρωπο, κυρίως από τους κτηνοτρόφους, γιατί έτρωγαν το χορτάρι που προοριζόταν για τη βοσκή. Σήμερα, ο αριθμός και η εξάπλωσή τους έχουν περιοριστεί σημαντικά, ενώ κάποιες αποικίες φιλοξενούνται και προστατεύονται σε εθνικά πάρκα.
Το πιο κοινό είδος του γένους είναι το Cynomys ludovicianus. Έχει καστανό προς καστανοκόκκινο τρίχωμα και μαύρη ουρά· το οποίο έχει μήκος περίπου 40 εκ., ενώ τα θηλυκά συνήθως είναι μικρότερα.
Κατά την εμφάνισή του είναι όμοιο με τον αρκτόμυ και ζει στις κεντροδυτικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το τρωκτικό αυτό, που η κοινή του ονομασία είναι σκίουρος εκσκαφέας, σκάβει βαθιές φωλιές στο έδαφος των απέραντων λειμώνων της Αμερικής, τις οποίες σκεπάζει από πάνω με χώμα και διάφορα φυτικά ή άλλα κατάλοιπα.
Επειδή έχει έκδηλες κοινωνικές τάσεις και είναι γονιμότατο, το ζώο αυτό ζει σε πολυάριθμες αποικίες.
Είναι ημερόβιο και τρέφεται κυρίως με φυτικές ουσίες, όπως φύλλα, βλαστούς και σπόρους, ωστόσο η δίαιτά του μπορεί να περιλαμβάνει και ζωικούς οργανισμούς, όπως ακρίδες, σκαθάρια και άλλα ασπόνδυλα.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο κ. δεν χρειάζεται να πίνει νερό, αλλά προσλαμβάνει όλη την υγρασία που χρειάζεται από τις τροφές του.
Τον χειμώνα πέφτει σε νάρκη.
Το γένος κ. περιλαμβάνει και άλλα παρόμοια είδη, όπως το Cynomys leucurus, το οποίο έχει ουρά άσπρου χρώματος αντί μαύρου.