Γένος οδοντοκητωδών θηλαστικών της οικογένειας των φωκαινιδών (Phocoenidae)· με τη γενική ονομασία φώκαινα αναφέρονται και τα έξι είδη της οικογένειας, τα οποία ταξινομούνται στα γένη Phocoena (4 είδη), Phocoenoides (1 είδος) και Neophocoena (1 είδος). Πρόκειται για σχετικά μικρόσωμα κήτη με δόντια, στενά συγγενικά με τα δελφίνια. Διακρίνονται από τα κοινά δελφίνια χάρη στο πιο συμπαγές σώμα, το μικρότερο μέγεθος και το αμβλύληκτο, χωρίς ρύγχος, πρόσθιο άκρο τους.
Έχουν κωνικό, αμβλύ κεφάλι χωρίς προεξέχον ρύγχος και συμπαγές σώμα με τριγωνικό ραχιαίο πτερύγιο. Οι φώκαινες είναι διαδεδομένες σε όλες τις θάλασσες του κόσμου και συναντώνται στα ρηχά νερά, πολύ κοντά στις ακτές. Σε αντίθεση με τα δελφίνια, δεν ακολουθούν τα πλοία και σπάνια πηδούν έξω από το νερό.
Γνωστότερος και πιο διαδεδομένος αντιπρόσωπος της οικογένειας είναι το είδος Phocoena phocoena, η κοινή φώκαινα, που ζει στα ψυχρά, παράκτια νερά του βορείου ημισφαιρίου και ενίοτε ανέρχεται σε μεγάλους ποταμούς.
Το σώμα του, μήκους 1,2-1,7 μ., έχει συνήθως μαύρο-μπλε χρώμα ραχιαία και λευκό κοιλιακά. Ταξιδεύει κατά μικρά κοπάδια και αναπαράγεται το καλοκαίρι. Το θηλυκό γεννά ένα μικρό, ύστερα από κύηση περίπου 11 μηνών.
Τα υπόλοιπα είδη της οικογένειας έχουν πιο περιορισμένη εξάπλωση· για παράδειγμα, το είδος Phocoenoides dalli ζει στις ψυχρές θάλασσες του Βόρειου Ειρηνικού, ενώ το είδος Phocoena sinus συναντάται μόνο στα θερμά νερά της Καλιφόρνια.