Οικογένεια κητωδών θηλαστικών της υπόταξης των μυστακοκητωδών.
Οι φαλαινοπτερίδες ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες φάλαινες κυρίως επειδή διαθέτουν ραχιαίο πτερύγιο και φέρουν βαθιές αυλακώσεις στην κοιλιακή χώρα. Θεωρούνται τα μεγαλύτερα σύγχρονα ζώα του κόσμου, με μήκος που μπορεί να φτάσει τα 30 μ. και βάρος τους 200 τόνους, όπως στο είδος Balaenoptera musculus.
Διαθέτουν κοντές και πλατιές μπαλένες και τρέφονται με πλαγκτόν και μικρά ζώα, τα οποία φιλτράρουν από το νερό. Τα θηλυκά γεννούν ένα μόνο μικρό μετά από περίοδο κύησης περίπου ενός χρόνου. Στην οικογένεια των φαλαινοπτερίδων περιλαμβάνονται μόνο δύο γένη, τα Balaenoptera και Μegaptera, στα οποία ανήκουν συνολικά έξι είδη.
Το είδος Balaenoptera musculus, γνωστό και με την κοινή ονομασία μπλε φάλαινα λόγω του κυανόγκριζου χρώματός του, είναι το μεγαλύτερο θηλαστικό του πλανήτη. Συναντάται σε όλες τις θάλασσες, κυρίως όμως στον Ατλαντικό ωκεανό, όπου αφθονούν οι καραβίδες οι οποίες αποτελούν ιδιαίτερη διατροφική προτίμηση του είδους.
Το είδος Balaenoptera physalus έχει μήκος 19-20 μ. και αφθονεί στον Βόρειο Ατλαντικό και στον Αρκτικό ωκεανό, αλλά με τις μακρινές μεταναστεύσεις που συνηθίζει να πραγματοποιεί μπορεί να φτάσει μέχρι τον Νότιο Παγωμένο ωκεανό (Ανταρκτική). Το είδος Balaenoptera acutorostrata έχει παγκόσμια εξάπλωση.
Το σώμα του, μήκους έως 10 μ., έχει σκούρο χρώμα στη ράχη και ανοιχτό κοιλιακά.
Στο γένος Μegaptera περιλαμβάνεται ένα μόνο είδος, το Megaptera novaeangliae (μεγάπτερη).