Κατάρρινος πίθηκος της οικογένειας των ανθρωπόμορφων. Όρθιος έχει ύψος περίπου 1,50 μ. ο αρσενικός και 1,25 ο θηλυκός.
Έχει μεγάλο κεφάλι, ανεπτυγμένο, σε σχέση με το κρανίο, το μπροστινό τμήμα του προσώπου, μικρά μάτια με βαθιές κόγχες, πλατιά ρουθούνια, μεγάλο στόμα με λεπτά χείλη, ισχυρή οδοντοφυΐα με τονισμένους τους κυνόδοντες, και αφτιά με ευρύ πτερύγιο, που δεν προσκολλάται στο κρανίο.
Τα μπροστινά άκρα είναι μακρύτερα από τα πίσω και έχουν όλα μεγάλη συλληπτική ικανότητα. Όλο το σώμα, εκτός από το ρύγχος, τις παλάμες και τα πέλματα, καλύπτεται από πυκνό τρίχωμα.
Οι χ. ζουν στα πλούσια σε νερά δάση της κεντρικής Αφρικής σε πολυμελείς οικογένειες, που αποτελούνται από ένα αρσενικό, αρκετά θηλυκά και πολλά παιδιά τους. Δεν έχουν μόνιμη διαμονή, αλλά περιπλανώνται από ζώνη σε ζώνη σταματώντας τη νύχτα στα δέντρα, όπου σε λίγα λεπτά κατασκευάζουν στερεές εξέδρες από κλαδιά και φύλλα.
Προτιμούν τη δεντρόβια ζωή, μολονότι τρέχουν ταχύτατα στο έδαφος, πατώντας στα 4 άκρα τους.
Η κύησή τους διαρκεί 9 μήνες και γεννούν πάντοτε ένα μικρό βάρους 1,5 κιλού, το οποίο συμπληρώνει την ανάπτυξή του σε 7-8 χρόνια.
Σπάνια ζουν περισσότερο από 45-50 χρόνια.
Οι χ. έχουν περισσότερες νοητικές ικανότητες από όλους τους πιθήκους, εξημερώνονται εύκολα και μπορούν να διδαχτούν, γι’ αυτό είναι περιζήτητοι από μουσεία, ζωολογικούς κήπους, τσίρκα και ιδιώτες, και δέχονται αμείλικτο κυνήγι εξαιτίας του οποίου έχουν ελαττωθεί πάρα πολύ και γι’ αυτό προστατεύονται με αυστηρές διατάξεις.