Ποντικός (Mus)
Κοινό όνομα με το οποίο χαρακτηρίζονται τα Τρωκτικά, που ανήκουν στην υποοικογένεια των μυϊνών, της μεγάλης οικογένειας των Μυϊδών. Μια τυπική μορφή των απλοδόντων αυτών είναι ο γνωστός κατοικίδιος ποντικός (mus musculus), που έχει μήκος 16-18 εκ. τα μισά των οποίων καταλαμβάνει η ουρά.
Το τρίχωμα, συνήθως γκρίζο, μπορεί να ποικίλλει στο χρωματισμό, ανάλογα με το περιβάλλον και την ηλικία· αρκετά κοινή είναι η υπόλευκη μορφή.
Ο π. αυτός είναι ιδιαίτερα διαδομένος σε όλες τις περιοχές όπου κατοικεί ο άνθρωπος, είναι πολυτόκος και μπορεί να αναπαραχθεί και με συνθήκες θερμοκρασίας πολύ δυσμενείς για άλλα θηλαστικά. Ύστερα από κύηση 18-20 ημερών, γενικά κάθε τρεις μήνες, εκτός από το χειμώνα, το θηλυκό γεννά 4-10 μικρά χωρίς τρίχωμα και με μάτια κλειστά· η ανάπτυξη είναι γρήγορη, έτσι που ύστερα από 2,5-3 μήνες, ο π. αυτός μπορεί κιόλας να αναπαραχθεί. Σε σχέση με τους Επίμυες, το τρωκτικό αυτό είναι λιγότερο επιβλαβές για την ανθρώπινη οικονομία και μεταδίδει λιγότερο συχνά λοιμώδεις ασθένειες.

Όμοια είδη, που άλλοτε περιλαμβάνονταν στο γένος leggada, είναι οι π. της ζούγκλας, διαδεδομένοι στην Ινδία, στη Βιρμανία και σε μερικές περιοχές της Αφρικής· ένας απ’ αυτούς, ο leggada booduga, που ζει στη δυτική Ινδία, έχει μήκος λίγο μικρότερο των 10 εκ., 4 από τα oποία καταλαμβάνει η ουρά.
Παρών σε όλη την Ευρώπη και σε εκτεταμένες περιοχές της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής είναι οάγριος π.(apodemus sylvaticus), που έχει μήκος 10 περίπου εκ., από το άκρο του ρύγχους ως την ουρά. Αυτός τρέφεται προπάντων με σπόρους και καρπούς και χαρακτηρίζεται από το βάδισμα με μικρά πηδήματα. Οπ. ο αγροδίαιτος(apodemus agrarius), διαδεδομένος με μερικά υποείδη, από την κεντρική Ευρώπη έως την Κίνα, είναι μεγαλύτερος από τον προηγούμενο και το τρίχωμα του είναι από πάνω ξανθό με μια λεπτή σκούρα λωρίδα από το μέτωπο ως την αρχή της ουράς.
Στην περιοχή που εκτείνεται από τη Μεγάλη Βρετανία έως την ανατολική Ασία, ζει ο π. των ορυζώνων ή νάνος(micromys minutus), που έχει συνολικό μήκος μόνο 12 εκ. Τα μέρη που προτιμά να ζει είναι αγροί δημητριακών και κάθε ζώνη με ποώδη βλάστηση. Ο μικρός αυτός π., που τρέφεται προπάντων με σπόρους, είναι καλός κολυμβητής. Κατά την περίοδο της αναπαραγωγής κατασκευάζει μια σφαιροειδή φωλιά που γενικά κρέμεται από το μίσχο ενός φυτού σε ύψος 0,50-1 μ. από το έδαφος.
Στην ίδια οικογένεια των Μυιδών και στην υπόταξη των Απλόδοντων ανήκει άλλος ένας π., ο rattus rattus, που προέρχεται από την Ασία, διαδόθηκε στην Ευρώπη κατά το 12o αι. και από το 16o αι. και ύστερα εμφανίστηκε στην Αφρική, στην Αμερική και, τέλος, στην Αυστραλία, εξαιτίας των ολοένα και περισσότερων θαλάσσιων διακινήσεων. Ο π. αυτός, μήκους 21 εκ., χωρίς την ουρά, έχει χρώμα που ποικίλλει από το πολύ σκούρο καφέ ως το γκρίζο κοκκινωπό στα ανώτερα τμήματα και στο κάτω μέρος ο χρωματισμός είναι πολύ πιο ανοιχτός και μερικές φορές λευκός.
Εξαιρετικά αδηφάγος και πολυτόκος, ο π. αυτός είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη οικονομία, επειδή καταστρέφει τεράστιες ποσότητες ειδών διατροφής. Εξάλλου, αποτελεί σοβαρό κίνδυνο και για τον άνθρωπο, επειδή μεταδίδει μικρόβια βαριών ασθενειών όπως η πανούκλα, ο κίτρινος πυρετός, η λύσσα και η τριχινίαση.
Πολύ βλαβερός και εξίσου επικίνδυνος είναι ο π. των υπονόμων(rattus norvegicus), που διαφέρει από τον προηγούμενο, εξαιτίας των μεγαλύτερων διαστάσεων και του χρώματος του τριχώματος, που είναι γκριζωπό και αραιότερο.
Ο π. αυτός, που προσαρμόζεται σε κάθε περιβάλλον, ζει κατά προτίμηση στις τάφρους και στους αγωγούς των υπονόμων. Προερχόμενος από την Ασία, διαδόθηκε ταχύτατα στην Ευρώπη μόνο κατά το πρώτο μισό του 18ου αι. και σήμερα απαντάται κατά μεγάλους αριθμούς σε όλες τις ηπείρους.
μυΐδες (muridae)
Η οικογένεια των τρωκτικών περιλαμβάνει περίπου 1.150 είδη σχετικά μικρόσωμων τρωκτικών, διαδεδομένα σε όλες τις ηπείρους εκτός της Ανταρκτικής. Είναι μικρόσωμα θηλαστικά διαδεδομένα σε όλη τη Γη.
Τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη τους είναι το κοινό ποντίκι και ο αρουραίος. Το σώμα τους γενικά είναι μακρουλό.
Έχουν κεφάλι λεπτό με μεγάλα μάτια και αυτιά. Το τρίχωμα τους είναι λεπτό και μαλακό.
Στην Ασία και στην Αφρική υπάρχουν περίεργα ποντίκια του γένους άκομυς (acomys) που το σώμα τους είναι σκεπασμένο με σκληρές τρίχες, σαν τα αγκάθια των σκαντζόχοιρων. Το είδος Acomys minous, μάλιστα, είναι ενδημικό της Κρήτης και θεωρείται απειλούμενο με εξαφάνιση.
Ζουν σε υπόγειες στοές, στα χωράφια και στα δάση και τρέφονται με χόρτα, με φλούδες δέντρων και γενικά με φυτικές τροφές.