Γένος αρτιοδάκτυλων θηλαστικών της οικογένειας των βοοειδών, της υποοικογένειας των κεφαλοφινών.
Περιλαμβάνει 18 είδη. Πρόκειται για αντιλόπες μικρών έως μεσαίων διαστάσεων, ιθαγενείς της Αφρικής, νότια της Σαχάρας. Έχουν μέσο ύψος στο ακρώμιο 35-45 εκ., που φτάνει όμως και τα 85 εκ. στα μεγαλύτερα είδη, και βάρος μεταξύ 6 και 14 κιλών. Έχουν τοξωτή ράχη και κοντά πόδια με μυτερές οπλές.
Το τρίχωμά τους είναι κοντό, ποικίλων χρωμάτων, ανοιχτό καφέ, καστανοκόκκινο ή σκούρο καφέ προς μαύρο.
Τα κέρατά τους, που βρίσκονται ακριβώς πίσω από τις κόγχες των ματιών, είναι κοντά, μυτερά και κυρτά προς τα πίσω· τα θηλυκά ορισμένων ειδών δεν έχουν κέρατα. Στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού τους φέρουν επίσης ένα χαρακτηριστικό λοφίο από τρίχες. Ορισμένα είδη κεφάλοφων, εκκρίνουν ένα υγρό με έντονη οσμή. Τα θηλαστικά αυτά είναι ντροπαλά και ζουν συνήθως στα δάση ή ανάμεσα στην πυκνή θαμνώδη βλάστηση, όπου είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
Τρέφονται κυρίως με φύλλα, βλαστούς, καρπούς και σπόρους, τα οποία συμπληρώνουν ενίοτε με έντομα, μικρά ζώα και πτώματα.
Το μεγαλύτερο είδος του γένους, Cephalophus silnicultor, που ζει στα τροπικά δάση, έχει σκούρο καφέ χρώμα, με μια τούφα από ξανθές τρίχες στη ράχη, ενώ το μικρότερο είδος Cephalophus monticola, της κεντρικής Αφρικής, έχει καφέ τρίχωμα με γκρίζες-μπλε αποχρώσεις.
Χαρακτηριστικό είναι και το είδος Cephalophus zebra, με υπόξανθο τρίχωμα που φέρει στη ράχη μαύρες εγκάρσιες γραμμές. Οι κεφάλοφοι προστατεύονται στους εθνικούς δρυμούς, καθώς σε διάφορες πυκνοκατοικημένες περιοχές έχουν εκλείψει λόγω καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους.
🌸 Κεφαλοφίνες (cephalophinae)
Υποοικογένεια αρτιοδάκτυλων θηλαστικών της οικογένειας των βοοειδών. Πρόκειται για μικρόσωμες έως μετρίων διαστάσεων αντιλόπες, που ζουν στην Αφρική, νότια της Σαχάρας.
Οι κ. είναι ντροπαλά ζώα τα οποία εμφανίζονται σπάνια, καθώς κρύβονται μέσα στην πυκνή βλάστηση. Είναι κυρίως φυτοφάγα, αλλά συμπληρώνουν τη διατροφή τους και με τροφές ζωικής προέλευσης.
Τυπικός αντιπρόσωπος της υποοικογένειας είναι το γένος Κεφάλοφος (Cephalophus)· στους κεφάλοφους ανήκει επίσης το γένος Silvicapra με το μοναδικό είδος Silvicapra grimmia, που ζει στα δάση και σε θαμνώδεις στέπες.