Γιακ (Bos grunniens)
Θηλαστικό μηρυκαστικό της οικογένειας των βοοειδών (Bovidae), της τάξης των αρτιοδακτύλων. Επιστημονικά ονομάζεται βους ο γρυλίζων.
Το αρσενικό μπορεί να φτάσει σε ύψος το 1,90 μ. στο ακρώμιο και να υπερβεί σε βάρος τα 700 κιλά· το θηλυκό έχει διαστάσεις και βάρος αισθητά μικρότερα. Το βοοειδές αυτό, που δεν μουγκρίζει, αλλά βγάζει έναν ιδιότυπο γρυλισμό που του έδωσε και το χαρακτηριστικό του όνομα.
Το σώμα του καλύπτεται από πλούσιο, μακρύ, καστανόμαυρο τρίχωμα, με λευκές περιοχές γύρω από το ρύγχος, ενώ φέρει επίσης μακριά και φουντωτή ουρά. Έχει έντονα κυρτή ράχη (καμπούρα) όπως ο βίσονας και φέρει στο σκυφτό του κεφάλι δυνατά κέρατα σε σχήμα λύρας.
Ζει κυρίως στις ορεινές ζώνες του Κασμίρ, σε υψόμετρο από 4.000 έως 6.000 μέτρα, επειδή η βλάστηση στις περιοχές αυτές σπανίζει, το γιακ είναι αναγκαστικά λιτοδίαιτο.
Βόσκει κυρίως σε ανοιχτά λιβάδια ή στην τούνδρα των υψιπέδων, όπου τρέφεται με χορτονομή, λειχήνες κλπ.· ορισμένες φορές, όταν δεν υπάρχει νερό, χρησιμοποιεί το χιόνι για να ξεδιψάσει. Επειδή η βλάστηση στις περιοχές αυτές σπανίζει, το γ. είναι αναγκασμένο να μεταναστεύει τον χειμώνα σε μεγάλες αποστάσεις προς αναζήτηση τροφής.
Ωστόσο είναι προσαρμοσμένο να ζει σε μεγάλα υψόμετρα, καθώς διαθέτει μεγάλους πνεύμονες και μεγάλο ποσοστό ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα.

Το θηλυκό γεννά, συνήθως τον Ιούλιο, ύστερα από κυοφορία 9 μηνών ένα μοσχαράκι, το οποίο δραστηριοποιείται γρήγορα, αλλά στην ωριμότητα φτάνει ύστερα από 5-6 χρόνια.
Η εξημέρωση του γ. ανάγεται στους προχριστιανικούς αιώνες. Τα κατοικίδια ζώα είναι μικρότερα σε μέγεθος από τα άγρια, με βάρος 350-600 κιλά στα αρσενικά και ποικίλα χρώματα: κόκκινο, καφέ, μαύρο ή λευκό.
Έχουν πιο κοντά πόδια, πλατύτερες οπλές και λεπτότερα κέρατα. Τα εξημερωμένα γ., τα οποία διασταυρώνονται ορισμένες φορές με άλλα συγγενικά βοοειδή, είναι ευρέως διαδεδομένα στις ορεινές ζώνες της κεντρικής Ασίας.
Σήμερα, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, πολλά γιακ ζουν σε κατάσταση εξημέρωσης ή σχετικής εξημέρωσης και είναι πολύτιμα στους κατοίκους των περιοχών αυτών για το μακρύ μαλλί τους, το δέρμα, το κρέας, το γάλα και κυρίως για την αντοχή τους σε διάφορες εργασίες και στη μεταφορά μεγάλων φορτίων.
Το άγριο γιακ απειλείται σήμερα με εξαφάνιση, κυρίως λόγω της λαθροθηρίας. Εκτός από το κυνήγι, η ελάττωση των άγριων πληθυσμών οφείλεται επίσης στην καταστροφή των φυσικών βιοτόπων τους καθώς και σε ασθένειες μεταδιδόμενες από τα κατοικίδια γιακ Τα κοπάδια που έχουν απομείνει περιορίζονται κυρίως σε απομονωμένες περιοχές, όπου παραμένουν ανενόχλητα από την ανθρώπινη δραστηριότητα.